Drogi kolejowe > Smarownice torowe
Smarownice torowe to urządzenia, które służą do nanoszenia środka smarnego na obrzeża kół jezdnych taboru podczas ich przejazdu po szynach w celu ochrony przed zużywaniem się szyn oraz obrzeży kół. Najczęściej układy takie stosuje się na łukach o małych promieniach w tym też przed rozjazdami. Stosowanie smarownic poza zmniejszeniem zużywania się kół i szyn powoduje również redukcję hałasu - eliminację charakterystycznego pisku, występującego na skutek tarcia kół, o główki szyn podczas jazdy po łuku.
Zobacz opis zestawów kołowych kolejowych oraz zasad współpracy kół z szynami toru - tutaj.
Smarownice montuje się tuż przed łukiem lub na początku łuku toru. Dysze smarujące odpowiednio rozmieszcza się na główkach szyn od wewnętrznej strony toków szynowych, czyli od strony, z którą styka się obrzeże koła. Stosowane smary muszą być bardzo odporne na wodę, a także tworzyć na powierzchniach warstwę smarną odporną na nacisk i przyczepną, tak by do minimum ograniczyć możliwość wystąpienia poślizgu. Jednocześnie smary te muszą być też ekologiczne - biodegradowalne.
Jednym z bardziej popularnych rodzajów smarownic torowych stosowanych na polskiej sieci kolejowych, jak również na obszarach bocznic, są urządzenia angielskiej firmy QHi Rail, które cechuje bardzo duża prostota budowy i działania oraz wysoka niezawodność. Bardzo istotną cechą tych urządzeń jest brak konieczności ich zasilania z sieci energetycznej, czy też stosowania innych mediów do napędu (np. gazów). Ich działanie opiera się wyłącznie na układzie mechanicznym. Montaż urządzenia nie wymaga ingerencji w szynę, ani podkłady.
Urządzenia smarujące przy torach (1) i lokalizacja przed rozjazdem (2)
Widok na zasobnik środka smarnego i pompy z tłokami uruchamiającymi (opis na powiększeniu)
Omawiana smarownica torowa składa się z zasobnika środka smarnego, instalacji hydraulicznej, pomp z tłokami uruchamiającymi oraz zespołu dysz smarujących. Środek smarny w zasobniku jest przechowywany pod ciśnieniem generowanym przez wewnętrzną sprężynę napierającą na tłoczysko.
Uproszczony schemat zasobnika
Przyłącze do uzupełniania środka smarnego w zasobniku
Pręt kontrolny ilości smaru w zasobniku
Do szyn zamontowane są zespoły z tłokami hydraulicznymi pomp, na które oddziałują koła przejeżdżającego taboru. W momencie najechania koła na tłok zaworu pompy aktywującej, następuje wygenerowanie przepływu smaru z zasobnika środka smarnego do dysz smarujących zlokalizowanych przy bocznej płaszczyźnie szyny (od strony obrzeża). 
Tłoki pomp aktywujących przepływ środka smarnego
Schemat oddziaływania koła jezdnego na tłok pompy
Dysze smarujące przy torze 
Widoki zaaplikowanego środka smarnego na boczną płaszczyznę główki szyny
Naniesiony środek smarny jest zabierany przez obrzeża koła tworząc tym samym film smarny pomiędzy obrzeżem, a szyną.
Poniższa fotografia przedstawia omówiony powyżej rodzaj urządzeń smarujących zabudowanych przy wjeździe do tunelu metra z STP "Kabaty" w Warszawie.
Urządzenia smarujące na STP "Kabaty" - Metro Warszawskie
Więcej informacji o urządzeniach QHi Rail w tym szczegółowe dane techniczne można znaleźć w dokumentacji udostępnionej przez producenta - tutaj.
Zobacz opis pojazdowych układów smarowania obrzeży kół - tutaj oraz opis smarownic torowych tramwajowych - tutaj.