Oznaczenia taboru > Oznaczenia pojazdów trakcyjnych (elektryczne i spalinowe)
Wszystkie nowobudowane pojazdy trakcyjne, produkowane w Unii Europejskiej, muszą spełniać wymagania właściwych Technicznych Specyfikacji Interoperacyjności (TSI), czyli wykonawczych rozprządzeń Komisji Europejskiej w sprawie interoperacyjności taboru.
Obecnie wszystkie pojazdy trakcyjne muszą być oznakowane z wykorzystaniem identyfikatorów pojazdów kolejowych. Poniżej znajduje się wyjaśnienie znaczenia poszczególnych cyfr 12 cyfrowego numeru EVN.
Numer EVN dla pojazdów trakcyjnych
Numer EVN - objaśnienie znaczenia cyfr składowych:
- Pierwsza cyfra - 9 - oznacza, że numer dotyczy pojazdu trakcyjnego
- Druga cyfra określa rodzaj pojazdu:
0 - różne
1 - lokomotywa elektryczna
2 - lokomotywa spalinowa
3 - EZT dużej prędkości
4 - EZT małej prędkości
5 - SZT lub wagon silnikowy
6 - wagon doczepny specjalnego przeznaczenia
7 - lokomotywa manewrowa elektryczna
8 - lokomotywa manewrowa spalinowa
9 - pojazd specjalny
- Trzecia i czwarta cyfra (2 grupa cyfr) - oznaczenie liczbowe państwa rejestracji pojazdu
- Piąta cyfra odnosi się do przeznaczenia pojazdu:
0 - pojazdy trakcyjne różne
1 - lokomotywa pasażerska
2 - zespół trakcyjny lub wagon silnikowy do przewozu osób
3 - lokomotywa towarowa
4 - zespół trakcyjny lub wagon silnikowy do przewozu towarów
5 - lokomotywa uniwersalna
6 - lokomotywa uniwersalna
7 - lokomotywa manewrowa elektryczna
8 - lokomotywa manewrowa spalinowa
9 - pojazd specjalny
- Szósta cyfra odnosi się do rodzaju zasilania / przekładni:
0 - parowe
1 - elektryczne jednonapięciowe
2 - elektryczne dwunapięciowe
3 - elektryczne wielonapięciowe
4 - dwusystemowe elektryczne i spalinowe
5 - tendry
6 - przekładnia elektryczna
7 - przekładnia mechaniczna
8 - przekładnia hydrauliczna
9 - wolny
- Siódma cyfra odnosi się do mocy ciągłej pojazdu:
0 - zabytkowe czynne
1 - do 0,5 MW
2 - od 0,5 MW do 1 MW
3 - od 1 MW do 1,5 MW
4 - od 1,5 MW do 2 MW
5 - od 2 MW do 3 MW
6 - od 3 MW do 5 MW
7 - powyżej 5 MW
- Ósma, dziewiąta, dziesiąta i jednesta cyfra to numer seryjny typu pojazdu
- Dwunasta cyfra to cyfra samokontoli (poprawność numeru)
Przykładowy identyfikator pojazdu kolejowego - trakcyjnego
A - numer EVN
B - literowy identyfikator państwa rejestracji pojazdu
C - oznaczenie dysponenta pojazdu VKM
Oprócz identyfikatorów pojazdów kolejowych na pojazdach mogą znajdować sie inne oznaczenia związane z typem lub serią i numerami inwentarzowymi pojazdów. W Polsce od lat 60 ubiegłego wieku stosowane są oznaczenia serii, składające się z liter i cyfr, które pozwalają w prosty sposób zidentyfikować rodzaj i przeznaczenie pojazdu. Te oznaczenia klasyfikacyjne i numery inwentarzowe określone są w normie PN-K-02040-4 (wcześniej: BN-85/3500-13/03). Obecnie oznaczenia te nie są obowiązkowe, ale często stosowane przez przewoźników jako uzupełnienie dla identyfikatora pojazdu kolejowego.
Oznaczenia serii z numerem inwentarzowym pojazdów trakcyjnych w Polsce (obecnie nieobowiązkowe)
Pierwsza litera określa rodzaj trakcji:
S - spalinowa
E - elektryczna
Druga litera oznacza rodzaj / przeznaczenie pojazdu:
P - lokomotywa pasażerska
T - lokomotywa towarowa
U - lokomotywa uniwersalna
M - lokomotywa manewrowa
N - zespół trakcyjny niskoperonowy
W - zespół trakcyjny wysokoperonowy (węzłowy)
D - zespół trakcyjny dalekobieżny
A - spalinowe wagony silnikowe, spalinowe zespoły trakcyjne
Dwie cyfry określają charakterystykę techniczno - eksploatacyjną pojazdu
- lokomotywy elektryczne:
01-14 - czteroosiowe na prąd stały 3 kV
15-19 - czteroosiowe na prąd przemienny
20-34 - sześcioosiowe na prąd stały 3 kV
35-39 - sześcioosiowe na prąd przemienny
40-49 - inny układ osi lub inne napięcie
- lokomotywy spalinowe:
01-09 - przekładnia mechaniczna, sterowanie pojedyncze
10-14 - przekładnia mechaniczna, sterowanie wielokrotne
15-24 - przekładnia hydrauliczna, sterowanie pojedyncze
25-29 - przekładnia hydrauliczna, sterowanie wielokrotne
30-39 - przekładnia elektryczna, sterowanie pojedyncze
40-49 - przekładnia elektryczna, sterowanie wielokrotne
- elektryczne zespoły trakcyjne:
01-64 - zespoły trójczłonowe na prąd stały 3kV
65-69 - zespoły trójczłonowe na prąd przemienny
70-74 - zespoły czteroczłonowe na prąd stały 3kV
75-79 - zespoły czteroczłonowe na prąd przemienny
80-89 - samodzielny wagon silnikowy na inny rodzaj zasilania
90-93 - zespoły dwuczłonowe na prąd stały 0,8kV
94-99 - zespoły dwuczłonowe na inny rodzaj zasilania
94-99 - zespoły o innej liczbie członów lub inne napięcie
- spalinowe zespoły trakcyjne i wagony silnikowe:
51-59 - przekładnia mechaniczna, bez sterowania wielokrotnego
60-69 - przekładnia mechaniczna, sterowanie wielokrotne
70-79 - przekładnia hydrauliczna lub hydromechaniczna, bez sterowania wielokrotnego
80-89 - przekładnia hydrauliczna, sterowanie wielokrotne
90-94 - przekładnia elektryczna, bez sterowania wielokrotnego
95-99 - przekładnia elektryczna, sterowanie wielokrotne
101-110 - wagon silnikowy (tzw. autobus szynowy)
111-120 - doczepy bez stanowiska maszynisty
121-130 - doczepy ze stanowiskiem maszynisty (wagony sterownicze)
131-140 - spalinowe zespoły trakcyjne
Oznaczenia dodatkowe dla zespołów trakcyjnych
- rodzaj członu:
s - człon silnikowy
b - człon rozrządczy (z kabiną)
d - człon doczepny
- kolejność członów:
a, b, c,... - oznaczenie kolejności członów zespołów trakcyjnych
- kolejność członów lokomotyw:
A, B - oznaczenie kolejności członów dla lokomotyw dwuczłonowych
Przykłady oznaczeń seryjnych:
ET22 - lokomotywa elektryczna sześcioosiowa na prąd stały 3 kV do prowadzenia pociągów towarowych.
SM42 - lokomotywa spalinowa czteroosiowa z przekładnią elektryczną i sterowaniem wielokrotnym do pracy manewrowej.
EN57 - elektryczny zespół trakcyjny trójczłonowy na prąd stały 3 kV do ruchu lokalnego z wysokimi lub niskimi peronami.
ET41-155A / ET41-155B - lokomotywa elektryczna ośmiosiowa dwuczłonowa o numerze inwentarzowym 155
EN57-1043ra - elektryczny zespół trakcyjny trójczłonowy na prąd stały do ruchu lokalnego z wysokimi i niskimi peronami, ra - człon rozrządczy "a"
Przykładowe oznaczenie serii i numer inwentarzowy
- lokomotywa elektryczna uniwersalna (1),
- lokomotywa spalinowa towarowa (2),
- EZT niskoperonowy - człon rozrządczy "a" (3)
W związku z tym, że oznaczenia te nie są obowiązkowe, pojawiły się ich różne ich odmiany, szczególnie w zakresie elektrycznych zespołów trakcyjnych, w których np. zastosowano trzycyfrowe oznaczenie charakterystyki techniczno - eksploatacyjnej (np. ED160, ED161, ED250) jak również z dodatkowymi oznaczeniami serii jak np. EN57AKŁ (EZT z napędem asynchronicznym dla Łodzi), EN57AKW (EZT z napędem asynchronicznym dla Wielkopolski), EN57AKM (EZT z napędem asynchronicznym dla Kolei Mazowieckich) itp. Można również spotkać oznaczenia EN63A (jako odmiana serii EN63) lub EN63H. W drugim przypadku litera H odnosi się do zastosowanego napędu dwutrakcyjnego (hybrydowego). 
Przykładowe oznaczenia pojazdu trakcyjnego
A - oznaczenie serii i numer inwentarzowy (nieobowiązkowe)
Identyfikator pojazdu kolejowego (NVR):
B - numer EVN
C - literowy identyfikator państwa rejestracji pojazdu
D - oznaczenie dysponenta pojazdu - VKM
Oprócz powyższych oznaczeń inwentarzowych, na pojazdach trakcyjnych mogą być też zastosowane oznaczenia związane z typem pojazdu. W Polsce są one powszechnie stosowane na nowobudowanym taborze. Nadawanie oznaczeń typu pojazdu i prowadzenie rejestru oznaczeń typów realizuje: Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny (d. Instytut Pojazdów Szynowych "Tabor" z Poznania). Oznaczenia typu nadają sobie również sami producenci w ramach realizowanych nowych projektów pojazdów trakcyjnych.
Oznaczenie typu i numer kolejny tego typu pojazdu
Oznaczenie typu i serii na pojeździe trakcyjnym (EZT)
A - oznaczenie typu i numer kolejny tego typu pojazdu, litera D to oznaczenie członu
B - oznaczenie serii i numer inwentarzowy pojazdu
Oznaczenie serii, numer inwentarzowy i skrócony numer EVN