Sygnalizacja kolejowa > Wskaźniki przytorowe ogólnoeksploatacyjne

Wskaźniki przekazują polecenia, nakazy i informacje związane z ruchem kolejowym poprzez napisy i symbole umieszczone na tablicach, wyświetlane przez latarnie lub inne układy świetlne, a także poprzez ustalony kształt i formę wskaźnika.
Wskaźniki stosowane w postaci tablic powinny być wykonywane z materiałów odblaskowych.

Poniżej ogólnoeksploatacyjne wskaźniki przytorowe stosowane na sieci PKP PLK SA:

   
Wskaźnik W1 - „Wskaźnik usytuowania”
Oznacza miejsce ustawienia tarczy ostrzegawczej dotyczącej semafora lub tarczy przejazdowej, a na szlakach z czterostawną samoczynną blokada liniową - przedostatniego semafora odstępowego blokady samoczynnej na szlaku przed semaforem wjazdowym.

      
Wskaźniki W1 przy tarczy ostrzegawczej i tarczy przejazdowej



   
Wskaźnik W2 - „Wskaźniki kierunku jazdy”
Oznacza kierunek wyjazdu pociągów. Mocuje się go na słupie semafora lub na osobnym słupie. Litera stanowiąca nazwę stacji końcowej lub najbliższej węzłowej wyświetla się w momencie wyświetlenia na semaforze sygnału zezwalającego na jazdę.



   
Wskaźnik W3 - „Wskaźnik unieważnienia”
Oznacza, że sąsiedni semafor lub tarcza zaporowa, znajdujące się z prawej strony toru, nie odnoszą się do toru, przy którym stoi wskaźnik.
Wskaźnik umieszcza się na słupie semafora / tarczy zaporowej lub obok na osobnym słupie.



   
Wskaźnik W4 - „Wskaźnik zatrzymania”
Wskaźnik służy do oznaczenia miejsca na stacji, przystanku osobowym, do którego może dojechać czoło zatrzymującego się tam pociągu. Pociąg mający postój należy zatrzymać w takiej odległości przed wskaźnikiem, aby ruch podróżnych był najdogodniejszy. Wskaźnik ustawia się przy końcu peronu lub przed ukresem z prawej strony toru, do którego się odnosi.



   
Wskaźnik W5 - „Wskaźnik przetaczania”
Oznacza granicę przetaczania. Ustawia się go przy tych torach, na których zachodzi potrzeba stałego oznaczenia granicy, do której przetaczanie jest dozwolone. Przetaczanie poza wskaźnik dopuszczalne jest tylko za zezwoleniem dyżurnego ruchu. Wskaźnik należy ustawiać przed semaforem wjazdowym w odległości co najmniej 100 m, patrząc w kierunku szlaku.
Wskaźnik stosuje się niezależnie od tarcz manewrowych.



   
Wskaźnik W6 - „Wskaźnik ostrzegania”
Oznacza, że należy podać sygnał Rp1 "Baczność".



   
Wskaźnik W6a - „Wskaźnik przejazdowy”
Wskaźnik inforuje, że za nim znajduje się przejazd kolejowo – drogowy lub przejście wyposażone w półsamoczynny lub samoczynny system przejazdowy, powiązany lub uzależniony w urządzeniach stacyjnych, zabezpieczający całą szerokość przejazdu kolejowo – drogowego lub przejścia.



   
Wskaźnik W6b - „Wskaźnik ostrzegania przed przejazdem kolejowo – drogowym lub przejściem”
Wskaźnik informuje, że za wskaźnikiem znajduje się przejazd kolejowo – drogowy lub przejście wyposażone w półsamoczynny lub samoczynny system przejazdowy, bez powiązania lub uzależnienia w urządzeniach stacyjnych, albo niewyposażone w urządzenia zabezpieczenia ruchu.
Wskaźnik ten zobowiązuje maszynistę do podania sygnału Rp 1 „Baczność”.



   
Wskaźnik W7 - „Wskaźnik robót torowych”
Oznacza, że należy podać sygnał Rp1 "Baczność" w celu ostrzeżenia ekip pracujących przy torze o nadjeżdżającym pojeździe trakcyjnym.



   
Wskaźnik W8 - „Wskaźnik ograniczenia prędkości”
Oznacza, że należy zmniejszyć prędkość jazdy. Cyfra lub liczba umieszczona na wskaźniku oznacza dopuszczalną prędkość jazdy w dziesiątkach kilometrów na godzinę. Wskaźnik ustawia się w odległości drogi hamowania, obowiązującej na danej linii kolejowej przed początkiem odcinka, po którym należy jechać ze zmniejszoną prędkością. Wwskaźnik należy stosować wówczas, gdy ostrzeżenie jest ujęte w wykazie ostrzeżeń stałych.

    
    
Wskaźniki W9 - „Wskaźnik odcinka ograniczonej prędkości”
Oznacza początek lub koniec odcinka, przez który należy przejeżdżać z ograniczoną prędkością. Wskaźniki te ustawia się odpowiednio za wskaźnikiem W8. Cyfra na wskaźniku informuje o dopuszczalnej maksymalnej prędkosci jazdy. Wskaźnik umieszczony na końcu odcinka z ograniczoną prędkością, posiadający czarną literę "C" oznacza, że ograniczenie prędkości dotyczy czoła pociągu.



   
Wskaźnik W10a - „Wskaźniki odcinka z popychaniem”
Oznacza, że należy rozpocząć popychanie. Umieszcza się  go w odległości 100 m przed miejscem, od którego należy rozpocząć popychanie.



   
Wskaźnik W10b - „Wskaźniki odcinka z popychaniem”
Oznacza, że należy zaprzestać popychania. Umieszcza się go w miejscu, od którego należy zaprzestać popychania pociągów.

        
Wskaźniki W11a - „Wskaźniki uprzedzające”
Oznacza, że za wskaźnikiem znajduje się tarcza ostrzegawcza semafora wjazdowego lub odstępowego albo semafor, którego obrazy sygnałowe mogą nie być widoczne w sposób ciągły z wymaganej odległości.

   
Wskaźnik W11a (wersja pomniejszona)
Wskaźnik ten stosuje, gdy nie ma możliwości zainstalowania w przytorzu wskaźnika normalnej wielkości ze względu na ryzyko przekroczenia skrajni.

Wskaźniki W11a ustawia się, że przed tarczą ostrzegawczą są zawsze trzy, a przed semaforem, którego obrazy sygnałowe mogą nie być widoczne w sposób ciągły z wymaganej odległości, zawsze cztery kolejno po sobie następujące prostokątne lub kwadratowe białe tablice odpowiednio: z trzema, dwoma i jednym albo z czterema, trzema, dwoma i jednym czarnymi pasami, wznoszącymi się ukośnie z lewa na prawo.


Wskaźnik W11a - ustawiany jako czwarty


        
Wskaźniki W11b - „Wskaźniki uprzedzające”
Oznacza, że za wskaźnikiem znajduje się tarcza ostrzegawcza semafora wjazdowego posterunku ruchu, na którym rozpoczyna się odcinek zelektryfikowany napięciem 3 kV prądu stałego.


      
Wskaźniki W11b (wersja pomniejszona)
Wskaźnik ten stosuje, gdy nie ma możliwości zainstalowania w przytorzu wskaźnika normalnej wielkości ze względu na ryzyko przekroczenia skrajni.

      
Wskaźniki W11c - „Wskaźniki uprzedzające”
Oznacza, że za wskaźnikiem znajduje się tarcza ostrzegawcza semafora wjazdowego posterunku ruchu, na którym rozpoczyna się odcinek zelektryfikowany napięciem 25 kV prądu przemiennego.

      
Wskaźniki W11c (wersja pomniejszona)
Wskaźnik ten stosuje, gdy nie ma możliwości zainstalowania w przytorzu wskaźnika normalnej wielkości ze względu na ryzyko przekroczenia skrajni.

   
Wskaźnik W11p - „Wskaźnik przejazdowy”
Oznacza, że za wskaźnikiem w odległości 200 m znajduje się tarcza ostrzegawcza przejazdowa.

   
Wskaźnik W11p - „Wskaźnik przejazdowy”
Oznacza, że za wskaźnikiem w odległości 400 m znajduje się tarcza ostrzegawcza przejazdowa. Wskaźnik umieszcza się przed tarczą ostrzegawczą przejazdową, której obrazy sygnałowe mogą nie być widoczne w sposób ciągły z wymaganej odległości. W takiej sytuacji pierwszy, patrząc w kierunku jazdy, jest wskaźnik z dwoma czarnymi trójkątami, a drugi wskaźnik jest z jednym trójkątem.



   
Wskaźnik W12 - „Wskaźnik parowozowy”
Oznacza, że należy zakropić popielnik oraz zamknąć klapy popielnika. Wskaźnik dotyczy parowozów i ustawia się w odległości 200 m przed mostami, wiaduktami itp.



     
Wskaźnik W13 - „Wskaźnik torowy”
Oznacza, że należy podnieść noże i zamknąć skrzydła pługa odśnieżnego oraz zachować szczególną ostrożność przy pracy podbijarek, oczyszczarek tłucznia i innych maszyn torowych. Wskaźnik W 13 stosuje się do oznaczania miejsc, w szczególności przejazdu, mostu, rozjazdu, urządzeń oddziaływania tor - pojazd, czujnika szynowego, urządzeń do wykrywania zagrzanych osi i płaskich miejsc lub innych urządzeń w torze, przed którymi powinny być podnoszone noże i zamykane skrzydła pługa odśnieżnego podczas oczyszczania toru ze śniegu oraz w których należy zachować szczególną ostrożność przy pracy podbijarek, oczyszczarek tłucznia i innych maszyn torowych.
Przeszkody znajdujące się w odległości mniejszej od 150 m jedna od drugiej powinny być oznaczone jako jedna przeszkoda wskaźnikiem W 13 w postaci dwóch krat.



   
       
Wskaźnik W14 - „Wskaźnik odcinka ograniczonej prędkości”
Oznacza początek lub koniec odcinka, przez który należy przejechać z ograniczoną prędkością. Cyfra na wskaźniku oznacza dopuszczalną prędkość jazdy. Ustawia się je za tarczą z sygnałem drogowym D6 "Zwolnić bieg". Jeżeli wskaźnik umieszczony na końcu odcinka z ograniczoną prędkością posiada czarną literę "C" oznacza, że ograniczenie prędkości dotyczy czoła pociągu.



       
Wskaźnik W15 - „Wskaźnik zmiany lokalizacji”
Oznacza, że semafor, sygnalizator powtarzający lub tarcza ostrzegawcza, które nie są umieszczone w miejscu, w którym powinny się znajdować, pomimo to odnoszą się do toru, przy którym stoi wskaźnik.

      
Przykładowe lokalizacje wskaźników W15



   
Wskaźnik W16 - „Wskaźnik przystanku osobowego”
Oznacza, że za wskaźnikiem w odległości drogi hamowania znajduje się przystanek osobowy.



   
Wskaźnik W17 - „Wskaźnik ukresu”
Oznacza, oznacza miejsce przy rozjazdach, do którego można zająć tor taborem.



   
Wskaźnik W18 - „Wskaźnik samoczynnej blokady liniowej”
Wskaźnik umieszcza się na maszcie ostatniego semafora samoczynnej blokady liniowej. Oznacza on, ostatni semafor odstępowy przed semaforem wjazdowym, pełniąc tym samym rolę tarczy ostrzegawczej tego semafora.



   
Wskaźnik W19 - „Wskaźnik uprzedzający o braku drogi hamowania”
Oznacza, że odległość między dwoma następnymi semaforami lub między następną tarczą ostrzegawczą a semaforem jest mniejsza od obowiązującej na danej linii długości drogi hamowania.
Jeżeli wskaźnik jest podświetlany to zapala się w momencie gdy na semaforze wyświetlony zostanie sygnał zezwalający na jazdę.

   
Sygnał S6 i podświetlony wskaźnik W19




      
Wskaźnik W20 - „Wskaźnik braku drogi hamowania” (odblaskowy i świetlny)
Oznacza, że odległość między tarczą ostrzegawczą lub semaforem, na których jest umieszczony wskaźnik, a następnym semaforem jest mniejsza od obowiązującej na danej linii długości drogi hamowania.
Jeżeli wskaźnik jest podświetlany to zapala się w momencie gdy na semaforze wyświetlony zostanie sygnał zezwalający na jazdę.



    
Wskaźnik W21 - „Wskaźnik podwyższenia prędkości”
Wskaźnik umieszczony na maszcie semafora oznacza, że jazda za tym semaforem, nadającym sygnał zezwalający na jazdę z prędkością 40, 60 lub 100 km/h, może odbywać się z prędkością wyższą, nieprzekraczającą wartości określonej przez ten wskaźnik.
Matowobiała liczba na czarnym tle wyświetla się jednocześnie z ukazaniem się na semaforze sygnału zezwalającego na jazdę. W przypadku semaforów nadających sygnały wyłącznie dla jazd po rozjazdach w kierunku zwrotnym, a typ rozjazdów zezwala na jazdę z prędkością większą niż wskazuje na to sygnał zezwalający nadawany przez ten semafor, można zastosować wskaźnik W 21 w postaci tablicy oraz białej cyfry wykonanej z materiałów odblaskowych



   
Wskaźnik W22 - „Wskaźnik jazdy pociągu towarowego”
Oznacza, że pociąg towarowy może przejechać bez zatrzymania ze zmniejszoną prędkością do 20 km/h obok semafora odstępowego samoczynnej blokady liniowej, wskazującego sygnał "Stój". Dotyczy tylko ciężkich pociagów towarowych i montowany jest na maszcie semafora odstepowego, ustawionego na wzniesieniu miarodajnym ponad 6 ‰ na długości drogi hamowania.


   
Wskaźnik W23 - „Wskaźnik odcinka izolowanego”
Oznacza początek odcinka torowego lub zwrotnicowego wyposażonego w urządzenie kontroli niezajętości torów i rozjazdów (np. odcinka izolowanego). Wskaźnik w postaci słupka informuje o miejscu, przed którym przetaczany tabor powinien się zatrzymać, aby umożliwić przestawienie zwrotnicy.
Na fotografii 2 wskaźnik W23 jako skrzynka kablowa czujnika licznika osi.


      
Wskaźnik W24 - „Wskaźnik kierunku przeciwnego”
Oznacza wyjazd na tor szlaku dwutorowego lub wielotorowego w kierunku przeciwnym do zasadniczego (dawna: jazda po torze niewłaściwym). Sygnał wyświetla sie na wskaźniku w momencie wyświetlenia na semaforze sygnału zezwalającego na jazdę.




   
Wskaźnik W25 - „Wskaźnik ogrzewania”
Oznacza stanowisko elektrycznego ogrzewania wagonów i rozpoczęcie ogrzewania.
W momencie, gdy rozpocznie się ogrzewanie wagonów na torze, do którego wskaźnik się odnosi, wskaźnik wyświetla na czerwono numer toru, strzałkę i błyskawicę.
Wskaźnik taki stosuje się przy torach postojowych wagonów, gdzie znajdują się stanowiska elektrycznego ogrzewania wagonów.



    
Wskaźnik W26a - „Wskaźniki kierunku jazdy”
Wskaźnik W26a oznacza przejazd z grupy torów dalekobieżnych na grupę torów podmiejskich. Sygnał wyświetla sie na wskaźniku w momencie wyświetlenia na semaforze sygnału zezwalającego na jazdę.



    
Wskaźnik W26b - „Wskaźniki kierunku jazdy”
Wskaźnik W26a oznacza przejazd z grupy torów podmiejskich na grupę torów dalekobieżnych. Sygnał wyświetla sie na wskaźniku w momencie wyświetlenia na semaforze sygnału zezwalającego na jazdę.

   
Sygnał S10 i podświetlony wskaźnik W26b



   
Wskaźnik W27 - „Wskaźnik zmiany prędkości” (wycofany - zastąpiony 27a)
Oznacza miejsce zmiany i obowiązującą od tego miejsca największą dozwoloną prędkość drogową. Liczba w dziesiątkach kilometrów na godzinę informuje o dopuszczalnej prędkości. Wskaźnik stosowany przed wprowadzeniem wskaźnika W27a.



      
Wskaźnik W27a - „Wskaźnik zmiany prędkości”
Oznacza miejsce zmiany i obowiązującą od tego miejsca największą dozwoloną prędkość drogową. Liczba w dziesiątkach kilometrów na godzinę informuje o dopuszczalnej prędkości. Wskaźnik dotyczy nowobudowanych tras.



   
Wskaźnik W28 - „Wskaźnik kanału radiowego”
Oznacza, że od tego miejsca zmienia się kanał radiołączności pociągowej na podany na wskaźniku. Informuje maszynistę o miejscu zmiany obowiązującego kanału radiołączności pociągowej i o obowiązującym od tego miejsca numerze kanału radiowego. Po minięciu wskaźnika maszynista powinien przełączyć radiotelefon na wskazany kanał radiołączności pociągowej i jak najszybciej nawiązać łączność z najbliższym posterunkiem ruchu pracującym na tym kanale.



   
Wskaźnik W29 - „Wskaźnik nawiązania łączności”
Oznacza, że należy nawiązać łączność radiową z dyżurnym ruchu odcinkowym. Stosuje się go na odcinkach linii kolejowej, na których ruch prowadzony jest na podstawie radiotelefonicznego porozumiewania się dyżurnego ruchu odcinkowego z maszynistą pojazdu trakcyjnego lub kierującym pojazdem pomocniczym.



   

Wskaźnik W30 - „Wskaźnik ważenia składu”
Oznacza prędkość, z jaką należy przejeżdżać przez automatyczną wagę podczas ważenia składu. Wskaźnik podświetlany w momencie dania zezwolenia na przejazd przez wagę.



   
Wskaźnik W31 - „Wskaźnik kasowania”
Oznacza, że sygnalizator pod którym znajduje się ten wskaźnik jest unieważniony (nieczynny).



     
Wskaźnik W32 - „Wskaźnik czoła pociągu”
Oznacza miejsce zatrzymania czoła pociągu o długości (w metrach) określonej tym wskaźnikiem.



   
Wskaźnik W33 - „Wskaźnik początku obowiązywania systemu ERTMS/GSM-R”
Oznacza miejsce zmiany systemu radiołączności pociągowej i obowiązujący od tego miejsca system ERTMS/GSM-R.



   
Wskaźnik W34 - „Wskaźnik końca obowiązywania systemu ERTMS/GSM-R”
Oznacza koniec obowiązującego do tego miejsca systemu ERTMS/GSM-R.



   
Wskaźnik W35 - „Wskaźniki ograniczenia prędkości na kierunku zwrotnym”
Wskaźnik oznacza, że ograniczenie prędkości na rozjeździe lub zmniejszenie prędkości drogowej dotyczy wyłącznie jazdy na kierunek zwrotny. Umieszcza się go nad wskaźnikiem W8 oraz nad wskaźnikiem W9, stojącym na początku odcinka stałego ograniczenia prędkości.



   
Wskaźnik W36 - „Wskaźniki ograniczenia prędkości na kierunku zwrotnym”
Wskaźnik oznacza, że doraźne ograniczenie prędkości na rozjeździe lub zmniejszenie prędkości drogowej dotyczy wyłącznie jazdy na kierunek zwrotny. Umieszcza się go nad tarczą sygnału D6 i nad wskaźnikiem W14, stojącym na początku odcinka doraźnego ograniczenia prędkości.

Przykład umieszczenia wskaźników W35 i W36

Wskaźnik oznaczający kierunek zejścia z toru
Kierunek schodzenia pracowników z toru oznacza się na początku i końcu robót.

Inne:

   
Tabliczka kilometrażu linii kolejowej