transportszynowy.pl

najobszerniejsze centrum wiedzy o transporcie szynowym po polsku

Metro w Polsce i w Europie > Metro w Budapeszcie (rok 2007)

1) Ogólne informacje
Metro w Budapeszcie zostało uruchomione w 1886 roku. Jest to najstarsza podziemna kolejka na kontynencie europejskim. Najstarsza linia M1 jest wpisana na światową listę dziedzictwa kulturowego UNESCO o czym wspomnę jeszcze przy opisie tej trasy.
W Budapeszcie eksploatowane są obecnie cztery linie metra. Czwarta linia uruchomiona została 28 marca 2014 jest systemem metra w pełni automatycznym.
M1 - Mexikói út <=> Vörösmarty tér,
M2 - Örs vezér tere <=> Déli pályaudvar,
M3 - Kőbánya-Kispest <=> Újpest Központ.
M4 - Keleti pályaudvar <=> Kelenföld vasútállomás

Linie M1, M2 i M3 przecinają się na stacji Deak Ferenc tér.

Kliknij aby powiększyć  
Plan metra


Oprócz tego niektóre stacje metra umożliwiają przesiadanie na linie kolei miejskiej HEV (opis linii w fotogalerii).
Łączna ilość (na rok 2017) eksploatowanych stacji metra to 48 (M1 - 11, M2 - 11, M3 - 20, M4 - 10).

Kliknij aby powiększyć  
Automat biletowy



2) Linia M1
Linia M1 jest najstarszą eksploatowaną trasą metra w Budapeszcie (od 1896 roku). Co ciekawe przebiega zaledwie około 3 metry pod powierzchnią gruntu. Większość stacji zachowała swój stylowy wygląd.

Stacje w kolejności:

- MEXIKÓI ÚT
- SZÉCHENYI FÜRDŐ
- HŐSÖK TERE
- BAJZA UTCA
- KODÁLY KÖRÖND
- VÖRÖSMARTY UTCA
- OKTOGON
- OPERA
- BAJCSY-ZSILINSZKY ÚT
- DEÁK FERENC TÉR
- VÖRÖSMARTY TÉR


Linia M1 została wpisana na światową listę dziedzictwa kulturowego UNESCO jako szczególnej klasy zabytek komunikacyjno - architektoniczny.

Kliknij aby powiększyć  
Tablica UNESCO

Kliknij aby powiększyć  
Wejście na stację linii M1

Kliknij aby powiększyć  
Stacja Hösök Tere

Kliknij aby powiększyć  
Nazwa stacji na kafelkach

Kliknij aby powiększyć  
Kasa biletowa

Kliknij aby powiększyć  
Schody - wysokość między peronem a powierzchnią


Eksploatowany tabor i prowadzenie ruchu
W związku z niską wysokością stacji i tuneli, na trasie eksploatowany jest tabor inny niż na pozostałych liniach. Wiąże się to również z faktem, że na linii zastosowany został inny sposób zasilania kolejki niż na typowych trasach metra. Mianowicie trzecia szyna zasilająca (+600V DC) zainstalowana jest pod stropem. Poruszający się tabor odbiera energię elektryczną za pośrednictwem dachowych odbieraków prądu.

Kliknij aby powiększyć  
Stropowa szyna zasilająca


Pojazdy eksploatowane na linii M1 wyprodukowane zostały przez budapesztańskie zakłady GANZ MvVAG.
Kliknij tutaj i zobacz opis wagonów.

Kliknij aby powiększyć  
Skład wjeżdża na stację

Kliknij aby powiększyć  
Wnętrze jednego z członów

Kliknij aby powiększyć  
Skład na stacji


Zmiana kierunku jazdy odbywa się pod ziemią na torach przestawczych. Skład wjeżdża odpowiednio przez przejście zwrotnicowe na tor przeciwnego kierunku, po czym maszynista zmienia kabinę i wyrusza w trasę powrotną.

Kliknij aby powiększyć  
Składy metra na torach przestawczych

Kliknij aby powiększyć  
Skład metra na przejściu zwrotnicowym


Cała trasa wyposażona jest w system sterowania ruchem metra w postacji semaforów świetlnych i wskaźników oraz automatyki.

Za stacją Mexico utca znajduje się stacja postojowo-naprawcza dla wagonów linii M1.

Kliknij aby powiększyć  
Stacja postojowo - naprawcza BKV

Kliknij aby powiększyć  
Jedna z hal przeglądowych


Kliknij tutaj i zobacz film o wagonach metra na linii M1




3) Linia M2 i M3
Linia czerwona M2 została oddana do eksploatacji w 1970 roku. Jako jedyna poprowadzona jest pod dnem Dunaju łącząc części miasta rozdzielone rzeką (Budę i Peszt).

Trasa liczy 11 stacji według kolejności:

- DÉLI PÁLYAUDVAR
- MOSZKVA TÉR
- BATTHYÁNY TÉR
- KOSSUTH LAJOS TÉR
- DEÁK FERENC TÉR
- ASTORIA
- BLAHA LUJZA TÉR
- KELETI PÁLYAUDVAR
- STADIONOK
- PILLANGÓ UTCA
- ÖRS VEZÉR TERE


Na stacji Keleti Paludvar czyli Dworzec Wschodni w holu międzyperonowym zamieszczona jest mała wystawa dotycząca powstawania linii czerwonej. W gablotach można obejrzeć archiwalne zdjęcia dotyczące budowy tuneli, stacji. Pokazane są również przykładowe narzędzia oraz elemnty konstrukcji używane przy budowie trasy

Kliknij aby powiększyć  
Przebieg głębokościowy trasy M2 (opis na powiększniu)

Kliknij aby powiększyć  
Gablota z eksponatami

Kliknij aby powiększyć  
Przykładowe narzędzia i elementy konstrukcji


Poniższa fotografia przzedstawia zdjęcie budowanego tunelu metra na jednej ze stacji:

Kliknij aby powiększyć  
Zdjecie powstającego tunelu na stacji


W 2006 roku odbył się generalny remont linii M2 od satacji Déli pályaudvar do Keleti pályaudvar. Do wyremontowania pozostały jeszcze 3 stacje w tym 2 naziemne.

Kliknij aby powiększyć  
Nowe logo linii czerwonej M2

Kliknij aby powiększyć  
Stare logo linii czerwonej M2

Kliknij aby powiększyć  
Schody ruchome na stacji Moszkva tér

Kliknij aby powiększyć  
Zmodernizowany peron stacji Déak Ferenc tér

Kliknij aby powiększyć  
Informacja trasowa na zmodernizowanych stacjach
 

Kliknij aby powiększyć 
Panel systemu bezpieczeństwa na peronie

Kliknij aby powiększyć  
Zegar i czas od ostatniego odjazdu

Kliknij aby powiększyć  
Lustro na początku peronu

Kliknij aby powiększyć  
Stacja Stadionok - ostatnia podziemna niezmodernizowana

Kliknij aby powiększyć  
Stacja Örs vezér tere - naziemna stacja końcowa




Linia niebieska M3 to najdłuższa linia metra licząca w sumie 17 km i 20 stacji. Pierwszy odcinek trasy został oddany do eksploatacji w 1976 roku. Całość trasy jest eksploatowana od 1990 roku.

Stacje w kolejności:

- KŐBÁNYA - KISPEST
- HATÁR ÚT
- PÖTTYÖS UTCA
- ECSERI ÚT
- NÉPLIGET
- NAGYVÁRAD TÉR
- KLINIKÁK
- FERENC KÖRÚT
- KÁLVIN TÉR
- FERENCIEK TERE
- DEÁK FERENC TÉR
- ARANY JÁNOS UTCA
- NYUGATI PÁLYAUDVAR
- LEHEL TÉR
- DÓZSA GYÖRGY ÚT
- ÁRPÁD HÍD
- FORGÁCH UTCA
- GYÖNGYÖSI UTCA
- ÚJPEST - VÁROSKAPU
- ÚJPEST - KÖZPONT


Kliknij aby powiększyć  
Wejście na stację Árpád hid - linia niebieska M3


Na linii M3 podobnie jak i na M2 można spotkać stacje zarówno dwuperownowe jaki jednoperonowe.

Kliknij aby powiększyć  
Stacja jednoperonowa - 2 niezależne tunele

Kliknij aby powiększyć  
Stacja dwuperonowa - 1 tunel dla obu torów




Eksploatowany tabor i prowadzenie ruchu:
Składami eksploatowanymi na liniach M2 i M3 metra w Budapeszcie, są wagony produkcji radzieckiej z lat 70 i 80, XX wieku, analogiczne do tych kursujących w Moskwie i Warszawie.


Kliknij aby powiększyć  
Skład metra w tunelu

Kliknij aby powiększyć  
Wjazd składu

Kliknij aby powiększyć  
Skład tuż przed zatrzymaniem

Kliknij aby powiększyć  
Wnętrze wagonu

Kliknij aby powiększyć  
Wskaźnik zatrzymania czoła składu


Składy metra przystosowane są do jazdy dwukierunkowej - posiadają kabiny sterownicze na obu końcach składu. Zmiana kierunku jazdy odbywa się przez zmianę kabiny. Jednak zanim to nastąpi maszynista zjeżdża ze stacji końcowej na tor przestawczy. Po zmianie kabiny wyjeżdża z powrotem na peron przeciwny. Takie rozwiązanie przedstawia poniższy schemat:


Schemat zmiany kierunku jazdy metra pod ziemią

Kliknij aby powiększyć  
Skład w tunelu zmienia kierunek


Zarówno linia M2 jak i M3 wyjeżdżają na powierchnię na jednej z końcówek.
Linia M2 wyjeżdża z tunelu po przejechaniu stacji Stadionok. Następna stacja już na powierchni to Pilango utca oraz stacja końcowa Ors vezer tere, obok której znajdują się hale postojowo naprawcze linii czerwonej M2.

Kliknij aby powiększyć 
Skład zjeżdża do tunelu ze stacji Pilango ut.

Kliknij aby powiększyć  
Stacja końcowa Ors vezer tere

Kliknij aby powiększyć  
Stacja postojowo - naprawcza Ors vezer tere


Zmiana kierunku jazdy na stacji Ors vezer tere odbywa się na peronach. Skład wjeżdża na peron. Czujniki przytorowe po wykryciu jego obecności przestawiają odpowiednio zwrotnice, tak, że gdy maszynista zmieni kabinę wyjedzie na tro przeciwny.

Kliknij aby powiększyć  
Kozioł oporowy - Ors vezer tere

Kliknij aby powiększyć  
Rozjazdy przed peronami - Ors vezer tere



W przypadku linii niebieskiej M3 to na powierchni znajduje się jedynie stacja końcowa Kőbánya-Kispest. Za nią znajduje się zestaw torów przestawczych, gdzie składy zmieniają kierunek jazdy.

Kliknij aby powiększyć  
Skład metra na powierzchni

Kliknij aby powiększyć  
Skład metra na stacji Kőbánya-Kispest

Kliknij aby powiększyć  
Tory przestawcze

Kliknij aby powiększyć  
Maszynista zmienia kabinę

Jak widać na powyższej fotografii wzdłuż torów zainstalowane są specjalne platformy umożliwiające bezpieczne przejście maszyniście z jednego końca skłądu na drugi. Wynika to z faktu, że wzdłuż torów przebiegają trzecie szyny zasilające, których przypadkowe dotknięcie groziłoby śmiercią
W związku z takim układem zasilania odcinki tras przebiegające po powierchni są na całej długości ogrodzone, by uniemożliwić przedostanie się osobom postronnym na tory.
Również na peronach zamontowane są specjalne barierki zabepieczające przed wchodzeniem do tunelu.

Stacja postojowo-naprawcza linii M3 mieści się tuż przed stacją końcową Kőbánya-Kispest.

Kliknij aby powiększyć  
Stacja postojowo-naprawcza Kőbánya-Kispest




4) Historia metra - Muzeum metra
Wiele ciekawych informacji na temat historii metra w Budapeszcie można poznać odwiedzajac Muzeum metra, znajdujące się na stacji Deak Ferenc Ter nieopodal wejścia na perony.
Na stałej wystawie można obejrzeć historyczne zdjęcia i materiały dotyczące rozwoju metra w Budapeszcie. Ciekawym elementem wystawy są również modele wagoników, które przemierzały lub przemierzają trasy podziemnej kolei w Budapeszcie.

Kliknij aby powiększyć  
Modele zabytkowych wagonów - linia M1

Kliknij aby powiększyć  
Model składu Ganz MAVAG - linia M1

Kliknij aby powiększyć  
Modele wagonów radzieckich - linia M2 i M3

Kliknij aby powiększyć  
Przykłady stosowanych szyn zasilajacych na lini M1

Największą atrakcją jest chyba jednak prezentacja zabytkowych, oryginalnych pojazdów.

Kliknij aby powiększyć  
Jeden z zabytkowych wagonów

W kasie Muzeum można zakupić atrakcyjne pocztówki i tym podobne gadżety zwiazane z metrem, jak również z komunikacją miejską w Budapeszcie.
Oprócz Muzeum metra warto odwiedzić również Muzeum Transportu. Wielka wystawa przedstawia historię transportu kolejowego, drogowego, morskiego, itp.

Kliknij aby powiększyć  
Budynek Muzeum Transportu