Opisy budowy poszczególnych modeli tramwajów > Wagon typu N

Wagon N

  
Wagon 4N z doczepą bierną

Wagon typu N produkowany był przez Chorzowską Wytwórnię Konstrukcji Stalowych "KONSTAL" po II wojnie światowej. Powstał jako konstrukcja wzorowana na niemieckim wagonie KSW (Kriegs-Strassenbahn-Wagen).

Jest on prosty w konstrukcji i obsłudze. Posiada dwie osie o rozstawie trzech metrów. Zestawy kołowe są usprężynowane z zastosowaniem resorów piórowych. Prowadzenie zzestawów realizowane jest w układzie luzowym - widłowym.

 
Usprężynowanie i prowadzenie widłowe zestawu kołowego

Omawiany tramwaj jest jak na lata wytwarzania pojemny, a szerokie, ręcznie otwierane, jednoskrzydłowe drzwi zewnętrzne po obydwu stronach pomostów zapewniały szybką wymianę pasażerów.
Wagon N wyposażono w elektryczne, wolnoobrotowe silniki trakcyjne angielskiej firmy Crompton, a później w silniki polskiej produkcji typu LT-31 o mocy 44 kW (60 KM) z własnym przewietrzaniem w postaci wentylatora na wale każdego z nich. Silniki trakcyjne z jednej strony przymocowane są do ramy wózka (tak zwane zawieszenie "za nos"), a z drugiej strony wsparte sąprzez łożyska ślizgowe na na osi zestawu kołowego. Powyższe rozwiązanie jest niekorzystne, gdyż silnik trakcyjny jest tylko częściowo ussprężynowany przez drgania z zestawu kołowego przenoszone są na silnik i odrwotnie. Omówiony powyżej sposób przenoszenia momentu obrotowego z silnika na zestaw kołowy przedstawia poniższy schemat:


Schemat zespołu napędowego z zawieszeniem silnika "za nos" (opis na powiększeniu)

  
Zespół napędowy (opis na powiększeniu)

  
Przekładnia po zdjęciu obudowy (opis na powiększeniu)

W wozie zastosowany został rozrząd bezpośredni z nstawniekiem jazdy typu T-401.

  
Nastawnik jazdy T-401 i nawrotnik

  
Kabina wagonu

 
Rękojeść wyłącznika nadmiarowo-prądowego

  
Lina do opuszczania/podnoszenia odbierka prądu

W początkowych wersjach wagonu, w wózkach stosowane były łożyska osiowe ślizgowe, a następnie rozpoczęto stosowanie łożysk tocznych.
Wagon posiada hamulec elektrodynamiczny i ręczny typu Ackley'a.

 
Korba hamulca ręcznego (postojowego)

 
Przełożenie korby (opis na powiększeniu)

Wnętrze wagonu wyłożone drewnem i ogrzewane grzejnikami elektrycznymi typu GT na prąd z hamowania elektrodynamicznego (4 sztuki) i prąd "świeży" z sieci trakcyjnej (2 sztuki).

  
Ogrzewacz typu GT

  
Siedzenie

  
Lampa oświetlająca wnętrze

Wagon N przystosowany jest do jazdy dwukierunkowej (dwukabinowy) z możliwością sprzęgnięcia go z doczepami biernymi.
Wozy przystosowano do jazdy po torowiskach o szerokości normalnej - 1435mm i torze wąskim - 1000mm (N2)

Chorzowskie wagony przechodziły liczne modernizacje. Producent wagonów w latach ich produkcji wypuścił kilka wersji wagonów. Różniły się one od siebie drobnymi modernizacjami i ulepszeniami. Każda z wersji otrzymywała kolejne oznaczenie typu:
- N   - 1948-56
- N2 - 1952-56
- N3 - 1956-62
- N5 - 1957-62

Wagony przechodziły również modernizacje w przedsiębiorstwach komunikacyjnych. Przykładoiwe z nich to na przykład wprowadzenie dwuskrzydłowych drzwi sterowanych elektrycznie z pulpitu, świateł stop, kierunkowskazów, hamulców szynowych, itp.

  
Hamulec szynowy

  
Mechanizm drzwiowy

  
Pulpit w kabinie (zmodernizowany)

  
Tylna szafa aparatowa

Ciekawostką, może być informacja, że w maszynach drzwiowych stosowano silniki od wiertarek ręcznych.


Dane techniczne:

    - Producent: KONSTAL Chorzów
    - Lata produkcji: 1948 - 1962
    - Szerokość toru 1435 mm i 1000 mm
    - Układ osi: Bo
    - Napięcie zasilania: 600 V DC
    - Ilość odbieraków prądu: 1
    - Ilość członów: 1
    - Ilość kabin: 2 (dwukierunkowy)
    - Typ silnika: Crompton, LT-31
    - Ilość silników: 2
    - Moc silników: 2 x 60 kW
    - Obrotów na minute /silnik: 860
    - Rodzaj rozruchu: oporowy
    - Hamulce: elektryczny, ręczny (Ackley'a)
    - Masa własna: 14,2 Mg
    - Całkowita długość (ze sprzęgami): 11450 mm
    - Całkowita długość (bez sprzęgów): 10400 mm
    - Rozstaw osi: 3000 mm
    - Średnica kół: 800 mm
    - Szerokość pudła: 2163 mm
    - Wysokość bez odbieraka prądu: 3310 mm
    - Ilość miejsc stojących / siedzących: 40-60 / 16
    - Wyprodukowanych wagonów: 1393 sztuki

Powyższe opisy opracowałem na podstawie broszur Miejskiego Zakładu Napraw Tramwajów Sp. z o.o. w Krakowie (obecnie zakład wcielony do MPK SA).