Przepisy, szkolenia i technika prowadzenia tramwajów > Jazda w ruchu miejskim

1) Ogólne informacje o jeździe

a. Należy zachowywać bezpieczną prędkość do aktualnej sytuacji w rejonie torowiska. W miejscach newralgicznych takich jak przejścia dla pieszych, skrzyżowania, miejsca niewidoczne, itp. należy zachować szczególną ostrożność.

b. Obowiązkowe jest przestrzeganie zasad wynikających z przepisów prawa o ruchu drogowym i wewnętrznych przepisów przedsiębiorstwa komunikacyjnego.

c. Pomiędzy prowadzonym wagonem, a poprzednim pociągiem należy podczas jazdy zachować odległość nie mniejszą niż 150m.

d. Tramwaj podczas jazdy ma mieć załączone światła mijania (dopuszczone są światła do jazdy dziennej przy odpowiednich warunkach).

2) Dojazd do przystanku

Podczas dojazdu do przystanków:

a. należy zachować szczególną ostrożność i obserwować zachowanie pasażerów oczekujących,

b. należy w razie konieczności ostrzegać pasażerów oczekujących dzwonkiem zewnętrznym,

c. jeżeli przed lub za peronem znajduje się przejście dla pieszych to zatrzymujemy pociąg odpowiednio 2-3 metry przed nim lub za nim.

d. jeżeli na peronie występują oznaczenia takie jak przykładowo znak: "miejsce wsiadania osób niepełnosprawnych" lub rowerzystów, to należy tak zatrzymać pojazd, aby symbol peronowy znalazł się na linii drzwi przystosowanych do wsiadania tych osób,

e. na przystankach bez peronu należy zatrzymać skład według znaku przystankowego, chyba że wewnętrzne przepisy przewoźnika stanowią inaczej,

f. na przystankach wyposażonych w lustra wsteczne należy zatrzymać pociąg tramwajowy tak, by prawidłowo widzieć całą długość składu,

g. podczas dojeżdżania do przystanku należy zmniejszyć prędkość i wjeżdżać na wybiegu lub hamując,

h. w przypadku, gdy na przystanku utworzą się kałuże, motorniczy zobowiązany jest tak zatrzymać tramwaj by ułatwić wsiadanie pasażerom.

3) Odjazd z przystanku

Przed odjazdem z przystanku motorniczy jest zobowiązany:

a. sprawdzić w lusterku czy nikt nie wsiada, dobiega lub wysiada z tramwaju. W przypadku wagonów wyposażonych w monitoring wnętrze i zewnętrzne strony wagonu, motorniczy obserwuje na ekranie LCD, gdzie wyświetlany jest odpowiednio obraz kamer,

b. w wagonach niewyposażonych w zabezpieczenia drzwiowe, przed odjazdem należy załączyć sygnał ostrzegawczy odjazdu i dopiero zamknąć drzwi cały czas obserwując strefy drzwi w lusterku,

c. w wagonach z fotokomórkami drzwiowymi, gdy wejścia są puste należy załączyć zamykanie drzwi zgodnie z obsługą sterowania drzwiami i cały czas obserwować drzwi w lusterku,

d. po zamknięciu drzwi sprawdzić czy wszystkie są zamknięte oraz czy wskazanie kontrolki/ek zamknięcia drzwi jest prawidłowe,

e. przed ruszeniem powinien być podany sygnał dzwonkiem zewnętrznym,

f. po ruszeniu należy jeszcze raz sprawdzić czy wszystko jest w porządku na zewnątrz i wewnątrz pojazdu.

4) Przejazd przez zwrotnice

a. Przejazd przez zwrotnice jest dozwolony tylko wtedy gdy:
    - zwrotnica jest ustawiona na żądany kierunek,
    - iglice są prawidłowo dociśnięte / odciągnięte do / od szyn oporowych,
    - gdy zwrotnica jest zablokowana (jeżeli taka blokada występuje).

   
Iglica prawidłowo przylegająca do szyny

   
Sygnał "X" informuje o blokadzie zwrotnicy


b. Jeżeli przy rozjazdach pracują osoby odpowiedzialne za obsługę techniczną infrastruktury należy czekać, aż podadzą sygnał zezwalający na przejazd.

c. Niesprawność zwrotnicy motorniczy zobowiązany jest zgłosić do służb nadzoru ruchu.

d. Jeżeli zwrotnice są zanieczyszczone tak że zagrażają wykolejeniu, to przed przejazdem należy je oczyścić.

f. Przejazd przez z zwrotnice powinien odbywać się z prędkością ograniczoną zgodnie z wymaganiami zarządcy infrastruktury.

5) Przejazd przez skrzyżowania

a. Podczas przejazdu motorniczy musi widzieć całokształt sytuacji ruchu: wszystkie światła, znaki, inne pojazdy, pieszych itp.

b. Przejeżdżając prowadzący musi zachować szczególną ostrożność i bacznie obserwować ruch innych użytkowników ruchu.

c. Przejazd przez skrzyżowanie powinien być zdecydowany, ale ostrożny.

d. Zachować zasadę "ograniczonego zaufania" do innych użytkowników ruchu, umieć przewidzieć mogące wystąpić błędy innych użytkowników ruchu.

e. Do skrzyżowania zbliżać się na wybiegu lub hamując.

f. Podczas wjazdu i przejazdu przez skrzyżowanie motorniczy ma być gotowy do nagłego użycia hamulca.

g. Przejazd przez skrzyżowania torowe powinien odbywać się z ograniczeniem prędkości zgodnym z wewnętrznymi regulacjami (15 km/h lub 10 km/h).

h. Nie wolno wjeżdżać na skrzyżowanie, jeżeli nie ma możliwości jego opuszczenia.

i. Wyjazd ze skrzyżowania powinien odbywać się możliwie szybko i zdecydowanie, aby nie blokować przejazdu innym pojazdom i pieszym.

j. Szczególnie należy przyglądać się pojazdom jadącym lewym pasem ruchu i sygnalizującym zamiar skrętu w lewo (przez torowisko, którym jedziemy) dla pewności należy załączyć dzwonek zewnętrzny i ostrzec kierowców o obecności tramwaju, na wypadek gdyby go wcześniej nie zauważyli.

k. Gdy występują jakiekolwiek niepewne sytuacje (np. ryzyko wtargnięcia pieszych, zajechania torowiska innym pojazdem) należy zawsze ostrzegać o obecności pociągu tramwajowego dzwonkiem zewnętrznym.

l. Obowiązuje zakaz mijania się tramwajów na zwrotnicach rozjazdowych.


Jeżeli ruchem na sterowaniu steruje automatyczna sygnalizacja świetlna:

a. należy wjeżdżać na skrzyżowanie tylko na początku cyklu - tuż po podaniu sygnału zezwalającego na jazdę,

b. dojeżdżając do skrzyżowania należy ocenić długość cyklu, motorniczy musi być gotowy do zatrzymania tramwaju w przypadku podania na sygnalizatorze sygnału zabraniającego wjazdu na skrzyżowanie,

c. przy krótkich cyklach sygnalizacji na jednym cyklu przejechać może tylko jeden pociąg tramwajowy,

d. wyświetlenie sygnału zezwalającego na jazdę nie zwalnia motorniczego z bacznej obserwacji ruchu, zachowania szczególnej ostrożności, przestrzegania przepisów, jak również zasad jazdy związanych z samym przejazdem omówionych wcześniej,

e. obowiązkowe jest stosowanie się do przepisów "Prawa o ruchu drogowym".



6) Jazda po łukach torów oraz stan techniczny torów

a. Prędkość z jaką tramwaj przemierza torowisko powinna być zawsze dostosowana do stanu technicznego torów oraz przepisów obowiązujących na danym odcinku (wskaźniki prędkości).

b. Prowadzący pojazd jest odpowiedzialny za dobranie odpowiedniej prędkości przejazdu po torowisku.

c. Według zasad techniki jazdy w łuki powinno się wjeżdżać na wybiegu - rozruch powinien być załączony w momencie przejeżdżania lub wyjeżdżania z łuku.

d. Wjeżdząjac na łuki należy ustalić taką prędkość, by nie wystąpiły nagłe szarpnięcia pochodzące od działającej siły odśrodkowej - jazda po łuku powinna przebiegać płynnie i łągodnie.

e. Im mniejszy promień łuku tym mniejsza powinna być prędkość przejazdu.

f. Przy złym stanie torowiska prędkość przejazdu należy dodatkowo ograniczyć.

 


7) Przejazd na odcinkach z obniżoną wysokością sieci trakcyjnej

a. W miejscach takich jak np. niskie wiadukty lub estakady sieć jezdna zawieszona jest z reguły na sztywno i przebiega na niskiej wysokości, także odbierak prądu składa się praktycznie do najniższej możliwej wysokości roboczej. W związku z tym faktem, konieczne jest ograniczenie prędkości przejazdu, aby współpraca ślizgacza z przewodem jezdnym była prawidłowa (ciągła). Odbieraki prądu przy bardzo małym wzniosie mogą tracić prawidłowy docisk ślizgacza do przewodów trakcyjnych. Szybki przejazd tramwajem przez omawiane miejsca może doprowadzić do uszkodzenia sieci jak również samych odbieraków prądu. Zobacz opis tramwajowych odbieraków prądu - tutaj.

   
Niski wiadukt - przejazd 10 km/h



8) Przejazd przez izolatory sekcyjne sieci trakcyjnej

a. Sieć jezdna podzielona jest na sekcje / odcinki zasilania. Podział taki ma na celu możliwość odłączenia od zasilania tylko fragmentu sieci na danej trasie bez konieczności rozłączania zasilania na wszystkich trasach. Jednak podstawowym celem sekcjonowania jest ograniczenie do minimum dużych spadków napięcia w sieci, ponieważ każdy z odcinków zasilany jest z osobnego punktu zasilającego. Gdyby sieć trakcyjna nie była podzielona na odcinki następowałyby duże różnice napięć na jej długości w związku z dużym poborem prądu ruszających tramwajów i oporem samej sieci. W miejscu zasilania napięcie byłoby prawidłowe natomiast im dalej od niego napięcie obniżałoby się wraz z odległością.

b. Elementami dzielącymi sieć na niezależne odcinki są izolatory sekcyjne - przejazd pod nimi powinien odbywać się na wybiegu lub ewentualnie hamowaniu.

   
Izolator sekcyjny (opis na powiększeniu)


c. Przejazd przez izolatory na rozruchu jest szkodliwy dla aparatury elektrycznej tramwaju, gdyż na końcach odcinków sieci rozdzielanych przez izolator mogą występować różnice w wartościach napięcia. Przejazd z prądem powoduje nagłe rozłączenie i nagłe zasilenie obwodu głównego, czego efektem jest szarpnięcie (silniki trakcyjne nagle przestają być zasilane, a za moment mogą otrzymać prąd o innej wartości niż wcześniej).
Podczas takiego przejazdu na styku pantografu z przewodem jezdnym powstaje łuk elektryczny, który jest przeciągany przez odbierak po izolatorze. W wyniku takich łuków dochodzi do uszkodzeń izolatorów i przewodów jezdnych.

d. Miejsca sekcjonowania oznaczane są białymi tabliczkami z czerwonym paskiem poziomym po środku.

   
Izolator sekcyjny - znak umiejscowienia