Tunel Krakowskiego Szybkiego Tramwaju - opis i relacja z otwarcia
11 grudnia 2008 roku nastąpiło uroczyste otwarcie ostatniego odcinka pierwszej linii Krakowskiego Szybkiego tramwaju, którym jest tunel biegnący od Ronda Mogilskiego pod dworcem kolejowym do Politechniki.
Budowa tunelu trwała ponad 30 lat.
12 grudnia na trasie szybkiego tramwaju uruchomiona została linia 50 obsługiwana wyłącznie przez nowoczesne tramwaje typu Bombardier NGT6 kursujące przez 7 dni w tygodniu z częstotliwością co 10 minut.
NGT6 nr 2012 na przystanku "Politechnika"
Rozkład jazdy linii 50
Pierwsza linia Krakowskiego Szybkiego Tramwaju łączy południową część Krakowa - os. Kurdwanów z częścią północną - os. Krowodrza Górka. Trasa KST wpisana jest w system obszarowego sterowania ruchem z priorytetem dla tramwajów na wszystkich 17 skrzyżowaniach przecinających trasę. Dodatkowo przystanki na linii KST wyposażone zostały w wyświetlacze elektroniczne na których podawane są informacje o rzeczywistym czasie przyjazdu tramwajów.
Wagony tramwajowe wyposażone zostały w specjalne moduły nadawcze, które komunikują się za pośrednictwem sieci GPRS z systemem obszarowego sterowania ruchem w wyniku czego układ sterujący odpowiednio ustala pierwszeństwo dla tramwajów oraz wyświetla informacje o odjazdach.
Tablica na przystanku z trasą KST
28 lutego 2009 została uruchomiona wspomagająca linia nr 51, która połączyła Bieżanów Nowy z Dworcem Towarowym i na większości trasy pokrywa się z linią KST.
Linia 51 kursuje w dni powszednie (od poniedziałku do piątku) w godzinach porannego i popołudniowego szczytu komunikacyjnego. W związku z uruchomieniem linii 51, w godzinach szczytu tramwaje w tunelu KST, pojawiają się co około 5 minut.
30 maja 2009 roku zmieniona została trasa lini 5, która rozpoczęła kursowanie przez tunel łącząc Krowodrzą Górkę ze Wzgórzami Krzesławickimi.
Linię ta obsługują 3 brygady wagonami NGT6 i 3 brygady wagonami N8S.
Tym samym to pierwsza linia łącząca Centrum Krakowa z Nową Hutą z użyciem taboru niskopodłogowego.
Poniżej przebieg tunelu pokazany w ramach mapy sieci trakcyjnej Krakowa:
Tunel KST
Wschodnia cześć tunelu (Rondo Mogilskie - Dworzec Główny) przebiega pod ul. Lubomirskiego. Składa się z jednej komory tunelowej dla dwóch kierunków ruchu. Przystanek pod dworcem kolejowym, a raczej miejsce na niego zostało przewidziane podczas przebudowy Dworca Głównego.
Dwutorowy tunel pod ul. Lubomirskiego
Budowa zachodniej części tunelu (od Dworca pod Galerią Karkowską do wyjazdu przy Politechnice wraz z przystankiem) rozpoczęła się w 2004 roku wraz z Budową Galerii. Tunel na tym odcinku posiada dwie komory - każda dla jednego toru.
Budowa tunelu zachodniego (2004 / 2005 r.)
Komora tunelu zachodniego
Łączna długość tunelu wynosi 1,4 km.
Tunel na Rondzie Mogilskim
Pochylnia torowa od strony Politechniki
Tunel KST został wyposażony w urządzenia samoczynnej blokady liniowej. Podzielono go na odcinki (odstępy) szlakowe zabezpieczone sygnalizatorami wyświetlającymi światło czerwone lub zielone, przy czym to drugie jest światłem zasadniczym (jak na kolei w SBL). Przejeżdżające tramwaje oddziaływają na czujniki szynowe, za pośrednictwem których aparatura sterująca wyświetla odpowiednie sygnały na sygnalizatorach zgodnie z zajętością odcinków.
Układy te służą zabezpieczeniu ruchu w tunelu - motorniczy tramwaju poprzez sygnały na sygnalizatorach jest informowany czy na odcinku, na który chce wjechać znajduje się inny tramwaj.
Motorniczy może przejechać tramwajem i kontynuować jazdę obok sygnalizatora wyświetlającego sygnał czerwony z zachowaniem szczególnej ostrożności - jazda na widoczność z bardzo małą prędkością.
Sygnalizator odstępowy
Czujnik szynowy
Tunel wyposażony jest również w odpowiednie układy przeciwpożarowe, oddymiające, urządzenia wspomagające ewakuację, monitoring, łączność telefoniczną itp. Na przystankach podziemnych znajdują się punkty kontroli ruchu.
Wskaźnik ewakuacyjny na ścianie tunelu
Punkt kontroli ruchu "Politechnika"
Na trasie w tunelu znajdują się dwa przystanki podziemne: "Dworzec Główny tunel" oraz "Politechnika". Przystosowane one zostały (wreszcie prawidłowo) dla potrzeb osób niepełnosprawnych. Oprócz wind, schodów ruchomych i pochylni zastosowano urządzenia SOS dla osób niesłyszących.
Winda
Urządzenie dla niesłyszących
1) Przystanek "Dworzec Główny tunel"
Przystanek ten znajduje się pod kolejowym Dworcem Głównym. Na przedłużeniu peronów znajdują się pochylnie prowadzące do wyjść. Zachodnie łączy przystanek z dworcem kolejowym i Galerią Krakowską. Wschodnie natomiast prowadzi do Regionalnego Dworca Autobusowego.
Peron przystanku
Pochylnia
Wejście przy dworcu autobusowym
Wejście przy PKP / GK
NGT6 nr 2049 na przystanku
2) Przystanek "Politechnika"
Przystanek ten znajduje się pod przystankiem naziemnym "Politechnika" w rejonie skrzyżowania ul. Pawiej z ul. Warszawską i ul. Szlak. Jako zaprojektowany obecnie przystanek ten znaczaco różni się wyglądem i rozwiązaniami architektonicznymi od przystanku "Dworzec Główny Tunel" którego układ powstał na pocżatku lat 90.
Z peronów schodami przechodzi się na pomost nad torami, z którego idąc w kierunku wschodnim wyjdziemy na peron przystanku naziemnego "Politechnika" (tram / bus), natomiast w kierunku zachodnim wyjdziemy po drugiej stronie ulicy Pawiej - po stronie Politechniki (pod apartamentowcem Angel City).
Przystanek "Politechnika" (podziemny)
Schody zwykłe / ruchome
Widok z przejścia nad torami
Korytarz w kierunku przystanku naziemnego
Schody w kierunku zachodnim (w tle apartamentowiec)
NGT6 nr 2044 na przystanku
Przystanek podziemny "Politechnika" podczas budowy
Przystanek naziemny "Politechnika"
Zejście z przystanku naziemnego do podziemnego
Winda na przystanku naziemnym
Otwarcie tunelu - 11.12.2008r.:
Uroczystość otwarcia tunelu odbyła się na przystanku przy Rondzie Mogilskim. Rozpoczęła się o godzinie 15 od wystąpień przedstawicieli władz Miasta, inwestorów, wykonawców orazi przewoźnika, którym jest MPK S.A. w Krakowie. Około godziny 16 z tunelu wjechał na przystanek pierwszy tramwaj z tablicą "50 Krowodrza Górka", który zabrał na pokład VIPów i wyruszył w pierwszy oficjalny przejazd tunelem.
Wcześniej przez kilka tygodni trwały jazdy próbne i szkolenia motorniczych.
Uroczystości przed wjazdem do tunelu
NGT6 nr 2050 zabiera VIPów z przystanku
Tramwaj przejechał trasę do Krowodrzy Górki po czym wrócił na Rondo Mogilskie i pojechał dalszą trasą KST
NGT6 z VIPami wraca z Krowodrzy Górki
Pierwsi pasażerowie wjechali do tunelu po godzinie 17.
Na ten wieczór MPK S.A. uruchomiło specjalną linię 90, która kursowała na trasie Wieczysta - Dworzec Towarowy z częstotliwością co 10 minut. Trzeba przyznać, że zainteresowanie jazdą było bardzo duże, tak że pierwszy tramwaj był wypełniony po brzegi, a motorniczy wręcz podał komunikat, żeby poczekać na następny wagon, który za chwilę nadjedzie.
NGT6 z pasażerami przed wjazdem do tunelu
Informacja na wyświetlaczu przystankowym KST